คอลัมภ์ : การเมือง : ทัศนะวิจารณ์
เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ผมได้รับเชิญให้ไปร่วมเป็นวิทยากรอภิปรายในหัวข้อ “CSR ทำได้ทั้งระดับบริษัทข้ามชาติ บริษัทขนาดใหญ่ และ SMEs” ในงานเสวนาวิชาการรายเดือน ครั้งที่ 96 ของมูลนิธิประเมินค่าทรัพย์สินแห่งประเทศไทย เรื่อง “CSR & Global Compact ต่อวิสาหกิจและนักวิชาชีพ เพื่อธุรกิจยั่งยืน” ซึ่งมีผู้ทรงคุณวุฒิจำนวนมาก มาบรรยายและร่วมอภิปรายในหัวข้อ CSR?
ผมเห็นว่าหัวข้อนี้เป็นหัวข้อที่น่าสนใจ ผมจึงอยากจะแบ่งปันความคิดของผมแก่ผู้อ่านทุกท่าน
คอลัมภ์ : การเมือง : ทัศนะวิจารณ์
เร็วๆ นี้ คณะกรรมการร่วมภาคเอกชน 3 สถาบัน (กกร.) ออกมาแสดงความเห็นด้วยกับแนวคิดนายกรัฐมนตรีที่ต้องการปรับค่าแรงขั้นต่ำขึ้นเป็น 250 บาทต่อวัน อัตราเดียวกันทั่วประเทศ ซึ่งทำให้เรื่องนี้กลายเป็นประเด็นในการถกเถียงอย่างกว้างขวางในสื่อต่างๆ ขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง โดยแรงงานส่วนใหญ่แสดงความเห็นด้วยกับการขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำ เนื่องจากตนเองได้รับประโยชน์ ขณะที่นักวิชาการและนักธุรกิจส่วนใหญ่ไม่เห็นด้วย เนื่องจากเห็นว่ามีผลกระทบต่อธุรกิจและเศรษฐกิจของประเทศมากกว่า ซึ่งเป็นอาการที่คาดเดาได้แทบจะทุกครั้งที่มีการประกาศขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำ
สำหรับการโยนหินถามทางของนายกรัฐมนตรีครั้งนี้ มีประเด็นที่ผมคิดว่าน่าสนใจที่จะหยิบยกขึ้นมาพูดคุยกันดังนี้
คอลัมภ์ : การเมือง : ทัศนะวิจารณ์
ภาษีถือเป็นเครื่องมือสำคัญของรัฐบาลแต่ละประเทศในการดำเนินนโยบาย โดยแต่ละประเทศมีรูปแบบ และโครงสร้างภาษีที่แตกต่างกัน มีแนวคิดการจัดเก็บภาษีลักษณะหนึ่ง ที่ผมเห็นว่ามีความน่าสนใจ นั่นคือ การจัดเก็บภาษีเงินได้ติดลบ (Negative Tax) ซึ่งนอกเหนือจากผู้มีรายได้ถึงเกณฑ์ต้องจ่ายภาษีให้รัฐตามอัตราที่กำหนดแล้ว ผู้ที่มีรายได้ต่ำกว่าเกณฑ์จะได้รับเงินได้ชดเชยจากรัฐเป็นเงินจำนวนหนึ่ง (ตามระบบภาษีแบบเดิมนั้น คนกลุ่มนี้ไม่ได้รับอะไร)
แนวคิดนี้มีการเสนอมานานแล้วในต่างประเทศ แต่ในประเทศไทยนั้น ยังไม่ค่อยมีการพูดถึงมากนัก ผมเป็นคนแรกๆ ที่เขียน
คอลัมภ์ : การเมือง : ทัศนะวิจารณ์
กระแสโลกในปัจจุบัน เราเริ่มเห็นประเทศพัฒนาแล้วหันกลับมาใช้นโยบายแทรกแซงภาคอุตสาหกรรมมากขึ้นจากเดิมซึ่งเน้นการสร้างโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ ให้เหมาะสมและปล่อยให้กลไกตลาดเป็นผู้ตัดสินว่าอุตสาหกรรมใดมีโอกาสที่จะเติบโต ขณะนี้บรรดาผู้นำประเทศยักษ์ใหญ่ทางเศรษฐกิจของโลกได้ประกาศชัดเจนถึงทิศทางนโยบายเศรษฐกิจของตน ดังตัวอย่างของประธานาธิบดีโอบามาที่ได้กล่าวว่า รัฐบาลสหรัฐต้องตัดสินใจเชิงยุทธศาสตร์เกี่ยวกับอุตสาหกรรมยุทธศาสตร์มากขึ้น ดังนั้นแผนกระตุ้นเศรษฐกิจของสหรัฐจึงจัดสรรงบประมาณจำนวนมากเพื่อสร้างนวัตกรรมในภาค
คอลัมภ์ : การเมือง : ทัศนะวิจารณ์
วันที่ 1 ตุลาคม 2553 ที่จะมาถึงนี้ ประเทศไทยจะมีผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทยคนใหม่ ที่มีชื่อว่า ดร.ประสาร ไตรรัตน์วรกุล ซึ่งจะมารับหน้าที่ต่อจากนางธาริษา วัฒนเกส ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทยคนปัจจุบัน ที่จะเกษียณอายุในเดือนกันยายนนี้
ดร.ประสาร เปิดเผยว่า ภารกิจแรกที่ต้องเข้ามาดูแลหลังจากรับตำแหน่ง คือ การดูแลเสถียรภาพเศรษฐกิจภายในและภายนอกประเทศ เพื่อให้เศรษฐกิจฟื้นตัวอย่างมั่นคง รวมทั้งต้องทำหน้าที่ในการรักษาเสถียรภาพของค่าเงินบาทให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม
คอลัมภ์ : การเมือง : ทัศนะวิจารณ์
ทิศทางการปฏิรูปประเทศสามารถแบ่งออกได้ 3 ด้าน คือ เศรษฐกิจมั่งคั่งและยั่งยืน สังคมหลากหลายและสมานฉันท์ และการเมืองมีเสรีภาพและเสถียรภาพ เมื่อวันพฤหัสที่ 10 มิถุนายนที่ผ่านมา สถาบันวิทยาการตลาดทุน ได้จัดการเสวนาพิเศษ ในหัวข้อ “จุดเปลี่ยนประเทศไทย : ยุทธศาสตร์การปฏิรูปเศรษฐกิจและสังคมเพื่อก้าวข้ามวิกฤติการเมืองไทย” โดยมีตัวแทนนักศึกษาหลักสูตรผู้บริหารระดับสูงของสถาบันวิทยาการตลาดทุน (วตท.) ทั้ง 10 รุ่น ได้มาร่วมแสดงความคิดเห็น โดยมีผมซึ่งเป็นสมาชิก วตท.รุ่นที่ 10 เป็นผู้ดำเนินรายการในการเสวนาดังกล่าว
ผมเห็นว่าสิ่งที่ได้พูดคุยกันในการเสวนาครั้งนี้ จะเป็นประโยชน์แก่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง และเป็นคุณูปการต่อประเทศอย่างยิ่ง
คอลัมภ์ : การเมือง : ทัศนะวิจารณ์
ไม่นานมานี้ ตัวแทนจากภาคเอกชนได้ออกมาแถลงถึงผลการคาดการณ์ความเสียหายทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้น จากการเข้ายึดพื้นที่ในบริเวณย่านราชประสงค์ของนปช. ตั้งแต่วันที่ 3 เมษายนจนถึงปัจจุบัน ซึ่งพบว่าความเสียหายที่เกิดขึ้นนั้นมีมูลค่า 5,244 ล้านบาท/เดือน หรือ 174 ล้านบาท/วัน นอกจากการปิดให้บริการของโรงแรม ศูนย์การค้าขนาดใหญ่ และร้านค้ารายย่อยกว่าพันรายแล้ว ผลกระทบดังกล่าวยังส่งผลให้ลูกจ้างหลายพันราย ต้องขาดรายได้เลี้ยงชีพในแต่ละวันอีกด้วย?
ภาครัฐได้เห็นถึงปัญหาและความยากลำบากของผู้ที่ได้รับผลกระทบเหล่านี้ จึงได้พยายามที่จะออกมาตรการให้ความช่วย
คอลัมภ์ : การเมือง : ทัศนะวิจารณ์
เมื่อไม่นานมานี้ มีแนวคิดที่จะรวม 3 บัญชีของแบงก์ชาติ (บัญชีทุนสำรองเงินตรา บัญชีสำรองพิเศษ และบัญชีผลประโยชน์ประจำปี) เพื่อนำเงินบางส่วนมาใช้ลดภาระหนี้กองทุนเพื่อการฟื้นฟูและพัฒนาระบบสถาบันการเงินซึ่งมีภาระหนี้กว่า 1.1 ล้านล้านบาท และรัฐบาลต้องรับภาระในการนำเงินงบประมาณมาชำระดอกเบี้ยจากหนี้กองทุนฟื้นฟูฯ ถึงปีละ 65,000 ล้านบาท อย่างไรก็ตาม แนวคิดดังกล่าวได้รับการคัดค้านอย่างมากจากหลายฝ่าย โดยเฉพาะศิษย์ของหลวงตามหาบัว ซึ่งได้บริจาคเงินส่วนหนึ่งเข้าสู่เงินทุนสำรองนี้ด้วย ทำให้รัฐบาลต้องหยุดแนวคิดนี้ไว้
ประเด็นที่เกี่ยวกับเรื่องเงินทุนสำรองระหว่างประเทศนั้น ในอดีตที่ผ่านมาเคยมีข้อเสนอที่สำคัญในเรื่องนี้อยู่ 2 ประการ
คอลัมภ์ : การเมือง : ทัศนะวิจารณ์
เราคงเคยได้ยินมาว่าประเทศที่จะได้ประโยชน์และมั่งคั่ง จากการทำการค้าระหว่างประเทศคือประเทศที่มีความเชี่ยวชาญพิเศษในการผลิตสินค้าใดสินค้าหนึ่ง
อย่างไรก็ตาม เมื่อไม่นานมานี้ มีงานศึกษาล่าสุดเกี่ยวกับความสลับซับซ้อน (Complexity) ทางเศรษฐกิจได้ให้มุมมองที่แตกต่างออกไป
ผมมีโอกาสได้อ่านงานศึกษาของศาสตราจารย์ริคาร์โด เฮ้าส์แมนน์ ซึ่งอยู่ที่ Kennedy School of Government มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด และซีซาร์ ฮิดัลโก ซึ่งได้ทำการศึกษาเรื่องความสลับซับซ้อนทางเศรษฐกิจกับความมั่งคั่งของประเทศ
คอลัมภ์ : การเมือง : ทัศนะวิจารณ์
เมื่อไม่นานมานี้ผมได้มีโอกาสแสดงความคิดเห็นของผมในงานสัมมนาที่จัดโดยมหาวิทยาลัยเกริก
เรื่อง ?ยุคสังคมอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ : ความฝันหรือความจริงแห่งอนาคต? ซึ่งนอกจากผมแล้วยังมีวิทยากรหลายท่านได้ให้ความเห็นเกี่ยวกับแนวคิดเศรษฐกิจสร้างสรรค์ซึ่งปัจจุบันเป็นนโยบายที่รัฐบาลพยายามผลักดันให้เกิดขึ้นไว้อย่างน่าสนใจ
โดยส่วนตัวแล้วผมคิดว่าการจะเข้าใจทิศทางของประเทศว่าควรจะเป็นเศรษฐกิจสร้างสรรค์หรือไม่นั้นต้องเข้าใจพัฒนาการทางสังคมโดยรวมเสียก่อน ซึ่งผมได้อธิบายเรื่องนี้ไว้ในหลายโอกาสว่าการเปลี่ยนแปลงทางสังคมของโลกนั้นมีลักษณะเป็น ?คลื่น 7 ลูก? เริ่มต้นจากคลื่นลูกที่ 0 คือ สังคมเร่ร่อน ทักษะสำคัญในยุคนี้ คือ การล่าสัตว์ ดังนั้นผู้ที่ล่าสัตว์เก่งจึงได้