ฮาร์วาร์ดเป็นมหาวิทยาลัยชั้นนำระดับโลกที่มีบทบาทหลักประการสำคัญคือ เป็นแหล่งบ่มเพาะและเตรียมผู้นำระดับโลกป้อนสู่สังคม ตลอดประวัติศาสตร์มหาวิทยาลัยมีศิษย์เก่าฮาร์วาร์ดจำนวนมากที่เป็นบุคคลสำคัญ มีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับและเป็นที่รู้จัก และมีส่วนสร้างผลกระทบเชิงบวกให้เกิดขึ้นตลอดทุกแวดวงและทุกระดับของสังคม เริ่มตั้งแต่สังคมชุมชนระดับย่อย ระดับหน่วยงานหรือองค์กร ระดับประเทศ จนกระทั่งระดับโลก อาทิ จอห์น แอดัมส์ (John Adams) จอห์น เอฟ. เคนเนดี้ (John F. Kennedy) ธีโอดอร์ รูสเวลต์ (Theodore Roosevelt) จอร์จ ดับเบิลยู. บูช (George W. Bush) และบารัก โอบามา (Barack Obama) เป็นต้น
ล่าสุดที่ผ่านมา มีนักศึกษาและศิษย์เก่าฮาร์วาร์ดเคนเนดี้สคูล (Harvard Kennedy School) จำนวน 4 คน ติดการจัดอันดับของฟอบส์ 30 ต่ำกว่า 30 (Forbes 30 Under 30) ของประเทศสหรัฐอเมริกา ปี ค.ศ. 2017 การจัดอันดับนี้เป็นการจัดอันดับกลุ่มคนรุ่นใหม่ไฟแรงที่มีอายุต่ำกว่า 30 ปี มีผู้ได้รับเกียรติทั้งหมด 30 คน การคัดเลือกแบ่งประเภทออกเป็น 20 หมวด1 คัดเลือกจากนวัตกรและผู้สร้างการเปลี่ยนแปลง 600 คน (Gavel, 2017) โดยทั้งหมดนี้เป็นผู้ที่ผ่านการคัดเลือกจากผู้สมัครจำนวนมากกว่า 15,000 คน (Howard, 2017)
นักศึกษาและศิษย์เก่าฮาร์วาร์ดเคนเนดี้สคูลที่ผ่านการคัดเลือกของฟอบส์ 30 ต่ำกว่า 30 ครั้งนี้ในแง่หนึ่งสะท้อนให้เห็นถึงการมีส่วนบ่มเพาะหล่อหลอมสร้างคนคุณภาพระดับโลกและเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่มีส่วนสร้างผลกระทบเชิงบวกให้เกิดแก่สังคมในแวดวงต่าง ๆ ผ่านกระบวนการจัดการศึกษาของฮาร์วาร์ด
ประยุกต์สู่มหาวิทยาลัยไทย
ปัจจุบันมหาวิทยาลัยประสบปัญหาสำคัญอยู่หลายประการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการผลิตกำลังคนไม่สอดคล้องตรงกับความต้องการของตลาดแรงงาน ทั้งในมิติเชิงปริมาณที่ยังคงขาด เกินบางสาขา และมิติเชิงคุณภาพของบัณฑิต
ประเด็นดังกล่าวนี้ ผมเคยนำเสนอแนวคิด “มหาวิทยาลัย 7 ยุค”2 โดยมหาวิทยาลัยยุคสุดท้ายผมขอเรียกว่า “มหาศุภาลัย” หรือ “มหาวิทยาลัยอารยะ” (Araya University) เป็นศัพท์ที่ผมบัญญัติขึ้นอธิบายมหาวิทยาลัยที่จะเกิดขึ้นในยุคคลื่นลูกที่ 6 สังคมความดี3 (เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์, 2555ข, น. 34-36) อันเป็นมหาวิทยาลัยที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นทางด้านการบูรณาการการจัดการศึกษาสร้างผู้เรียนอย่างสมบูรณ์และมีการเชื่อมโยงกับบริบทการใช้งานจริง บนพื้นฐานความคิดที่ว่ามหาวิทยาลัยควรจัดการศึกษาให้สอดคล้องเหมาะสมกับการเปลี่ยนแปลงของสังคม
บทบาทสำคัญของ “มหาศุภาลัย” หรือ “มหาวิทยาลัยอารยะ” นี้ ประกอบด้วย
สมรรถนะแบบบูรณาการ : KSL 31220 Model คือ การบูรณาการการจัดการศึกษาสร้างผู้เรียนทั้งด้านความรู้ ทักษะ และลักษณะชีวิต อย่างสมดุลครบถ้วน (เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์, 2559, น. 31)
คนคุณภาพแบบบูรณาการ : ดี เก่ง กล้า คือ การบูรณาการการจัดการศึกษาสร้างผู้เรียนให้เป็นทั้ง คนดี คือ คนที่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตน ยึดมั่นในหลักคุณธรรมและความถูกต้อง คนเก่ง คือ คนที่มีความรู้ความสามารถในสิ่งที่ทำ สามารถอยู่ร่วมกับบุคคลอื่นอย่างสร้างสรรค์ และ คนกล้า คือ คนที่กล้าคิด กล้าพูด กล้าทำในสิ่งที่ดี กล้าเป็นผู้นำ และกล้ายืนหยัดในสิ่งที่ถูกต้อง (เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์, 2555ก, น. 41-48)
ภาคกิจแบบบูรณาการ : รัฐกิจ ธุรกิจ ประชากิจ4 คือ การบูรณาการแนวกว้างการจัดการศึกษาสร้างผู้เรียนให้มีความคิดและทักษะที่สามารถประยุกต์สู่รัฐกิจ ธุรกิจ และประชากิจหรือภาคประชาสังคม ในวิถีที่เป็นจริง
ภาวะผู้นำและการจัดการแบบบูรณาการ คือ การบูรณาการการจัดการศึกษาสร้างผู้เรียนให้มีภาวะผู้นำที่สามารถทำงานข้ามภาคส่วนตามที่ผู้เรียนมีความสามารถ
เสาหลักแบบบูรณาการ : เศรษฐกิจ การเมือง สังคม คือ การบูรณาการการจัดการศึกษาเตรียมผู้เรียนให้พร้อมสำหรับการสร้างชาติ
ตามแนวคิดดังกล่าวนี้ “มหาศุภาลัย” หรือ “มหาวิทยาลัยอารยะ” จะทำหน้าที่บูรณาการการจัดการศึกษา บ่มเพาะหล่อหลอมสร้างผู้เรียนให้มีความครบถ้วนสมบูรณ์ เพื่อสนองตอบโจทย์ความต้องการของปัจเจกบุคคล สังคม และประเทศชาติ
รายการอ้างอิง
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2555ก). ชาวอารยะ : ชาวศิวิไลซ์ที่ใฝ่หา. กรุงเทพฯ : ซัคเซส มีเดีย.
________. (2555ข). สยามอารยะ แมนนิเฟสโต : แถลงการณ์สยามอารยะ. กรุงเทพฯ: ซัคเซส มีเดีย.
________. (2559, 26 กุมภาพันธ์ – 3 มีนาคม). โมเดล KSL 31220 เทียบกับคุณภาพการสอนการเรียนรู้ของฮาร์วาร์ด. สยามรัฐสัปดาห์วิจารณ์, 63(24), 31.
Howard, Caroline. (2017, January 3). Meet The 2017 Class of 30 Under 30. Retrieved from http://www.forbes.com/sites/carolinehoward/2017/01/03/meet-the-2017-class-of-30-under-30/#5ece044bd243
Gavel, Doug. (2017, January 6). Harvard Kennedy School Alums and Student Named to Forbes 30 Under 30 List. Retrieved from https://www.hks.harvard.edu/news-events/news/articles/harvard-kennedy-school-alums-and-student-named-to-forbes-30-under-30-list
1 ประกอบด้วย ศิลปะและแบบ (Art and Style) เทคโนโลยีลูกค้า (Customer Tech) การศึกษา (Education) พลังงาน (Energy) เทคโนโลยีวิสาหกิจ (Enterprise Tech) การเงิน (Finance) อาหารและเครื่องดื่ม (Food & Drink) เกมส์ (Games) การดูแลสุขภาพ (Healthcare) ฮอลลีวูดและการบันเทิง (Hollywood and Entertainment) กฎหมายและนโยบาย (Law & Policy) อุตสาหกรรมการผลิตและอุตสาหกรรม (Manufacturing & Industry) การตลาดและการโฆษณา (Marketing & Advertising) สื่อมวลชน (Media) เพลง (Music) การขายปลีกและพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (Retail & E-commerce) วิทยาศาสตร์ (Science) ผู้ประกอบการเพื่อสังคม (Social Entrepreneur) กีฬา (Sport) และ กองทุนร่วมลงทุน (Venture Capital) นำเสนอใน Caroline Howard, Meet The 2017 Class of 30 Under 30. Retrieved from http://www.forbes.com/sites/carolinehoward/2017/01/03/meet-the-2017-class-of-30-under-30/#5ece044bd243.
2 แนวคิดมหาวิทยาลัย 7 ยุค พัฒนาจากการสังเกตปรากฏการณ์ทางสังคมอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ของผู้นำเสนอแนวคิด มิได้เกิดจากการศึกษาวิจัยอย่างเป็นระบบ มีวัตถุประสงค์ช่วยวิเคราะห์ปรากฏการณ์ และทำให้เข้าใจสถานการณ์มากขึ้น นำเสนออย่างเป็นทางการใน การประชุมวิชาการระดับชาติและนานาชาติ ราชภัฏวิจัย ครั้งที่ 4 ภายใต้ชื่อ การสร้างสรรค์นวัตกรรมและงานวิจัย มาตรฐานการผลิตและพัฒนาบุคลากรทางการศึกษา คลังปัญญาในการบริการวิชาการสู่ความเข้มแข็งและยั่งยืนของชุมชนครั้งที่ 4 จัดโดย สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ ร่วมกับ เครือข่ายราชภัฏ และ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ วันพุธที่ 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2559.
3 สังคมความดี เป็นคลื่นลูกสุดท้ายตามแนวคิดคลื่น 7 ลูก ประกอบด้วย คลื่นลูกที่ศูนย์ สังคมเร่ร่อน (Nomadic Society) คลื่นลูกที่หนึ่ง สังคมเกษตรกรรม (Agricultural Society) คลื่นลูกที่สอง สังคมอุตสาหกรรม (Industrial Society) คลื่นลูกที่สาม สังคมข้อมูลข่าวสาร (Information Society) คลื่นลูกที่สี่ สังคมความรู้ (Knowledge Society) คลื่นลูกที่ห้า สังคมปัญญา (Wisdom Society) และคลื่นลูกที่หก สังคมความดี (Virtuous Society) นำเสนอใน เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์, สยามอารยะ แมนนิเฟสโต : แถลงการณ์สยามอารยะ (กรุงเทพฯ: ซัคเซส มีเดีย, 2555), 13-36.
4 เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์ นำเสนอในการบรรยายหัวข้อ ศึกษิตกับการสร้างประเทศไทย: ประชากิจ ธุรกิจ รัฐกิจ จัดโดย มหาวิทยาลัยนานาชาติแห่งคุณธรรม วันเสาร์ที่ 15 ส.ค. พ.ศ. 2558.
ที่มา: สยามรัฐสัปดาห์วิจารณ์
คอลัมน์ : สะท้อนคิดจากฮาร์วาร์ด
ปีที่ 64 ฉบับที่ 20 วันศุกร์ 27 มกราคม – พฤหัสบดี 2 กุมภาพันธ์ 2560
ศ.ดร.เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์
นักวิชาการอาวุโส มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด
ประธานสถาบันอนาคตศึกษาเพื่อการพัฒนา (IFD)
kriengsak@kriengsak.com, https://www.kriengsak.com
แหล่งที่มาของภาพ : http://www.free-attraction-reviews.com/wp-content/themes/freeattractionreviews/images/heros/harvard-university-1.jpg
https://harvardgazette.files.wordpress.com/2010/05/com_fj_26.jpg