ฮาร์วาร์ดเป็นมหาวิทยาลัยระดับโลกที่มีส่วนสำคัญต่อการสร้างผลกระทบระดับโลกบนพื้นฐานองค์กรแห่งความรู้และองค์กรวิจัยของตนเอง และมีส่วนสนับสนุนส่งเสริมให้เกิดความเจริญก้าวหน้าทางด้านวิทยาการความรู้และการปฏิบัติที่สำคัญของโลก ผ่านกิจกรรมทางด้านการวิจัยและวิชาการตามความเชี่ยวชาญลงลึกของแต่ละสาขาวิชาของตนเอง การสร้างผลกระทบของฮาร์วาร์ดดังกล่าวมีให้เห็นเกิดขึ้นทุกระดับ ตั้งแต่ระดับปัจเจกบุคคล ระดับครอบครัว ระดับชุมชน ระดับสังคมประเทศชาติ จนกระทั่งระดับโลก
ตัวอย่างในช่วงปี ค.ศ. 2014 ฮาร์วาร์ดได้นำเสนอข้อมูลผลการสำรวจความคิดเห็นสาธารณะเกี่ยวกับผู้นำและผู้สมัครรับเลือกตั้งทางการเมือง ด้วยการสำรวจความคิดเห็นพลเมือง 5 ทวีป 30 ประเทศ มีจำนวนผู้ตอบทั้งหมด 26,577 คน โดยบริษัทจีเอ็มโอ รีเสิร์ซ (GMO Research) และ ดร. แอนโทนี ไซซ์(Anthony Saich) ศาสตราจารย์แทวูทางด้านกิจการต่างประเทศ และผู้อำนวยการ ศูนย์แอชเพื่อการปกครองแบบประชาธิปไตยและนวัตกรรม วิทยาลัยฮาร์วาร์ดเคนเนดี้ (Ash Center for Democratic Governance and Innovation at Harvard Kennedy School) ให้การสนับสนุนร่วม การสำรวจดังกล่าวได้ให้ผู้ตอบระบุและประเมินผลการปฏิบัติงานของผู้นำระดับโลกที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดทั้งหมด 10 ท่าน ผลจากการสำรวจพบว่า อันดับ 1 เป็นของ ประธานาธิบดีจีน สี จิ้นผิง (7.5) ตามมาด้วย นายกรัฐมนตรีอินเดีย นเรนทระ โมดี (7.3) นายกรัฐมนตรีหญิงเยอรมัน อังเกลา เมอเคิล (7.2) ประธานาธิบดีแอฟริกาใต้ จาค็อบ ซูมา (6.8) ประธานาธิบดีหญิงบราซิล จิลมา รูเซฟ (6.8) ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา บารัค โอบามา (6.6) นายกรัฐมนตรีสหราชอาณาจักรเดวิด แคมเมอรอน (6.5) ประธานาธิบดีฝรั่งเศส ฟร็องซัว ออล็องด์ (6.3) นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น ชินโซ อาเบะ (6.1) และประธานาธิบดีรัสเซีย วลาดีมีร์ ปูติน (6.0) (อ้างถึงใน Pazzanese, 2014)
การสำรวจความคิดเห็นดังกล่าวนี้แม้จะผ่านมาแล้วเป็นระยะเวลา 2 ปีกว่าตั้งแต่ฤดูใบไม้ร่วง (ระหว่างเดือนกันยายน – พฤศจิกายน) ปี ค.ศ. 2014 เป็นต้นมา แต่ยังเป็นประโยชน์ช่วยสะท้อนให้เห็นถึงมุมมองและทัศนคติของประชากรโลกที่มีต่อผู้นำสำคัญระดับโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มประเทศมหาอำนาจที่ยังคงส่งอิทธิพลทั้งทางตรงและทางอ้อมอยู่จนกระทั่งปัจจุบัน ขณะที่บางประเทศเริ่มมีบทบาทสำคัญปรากฏมากขึ้นในเวทีระดับโลก อาทิ ประเทศจีน ประเทศอินเดีย เป็นต้น
ประยุกต์สู่มหาวิทยาลัยไทย
ผมเคยวิเคราะห์ว่า ด้วยหลายปัจจัยประกอบกันทำให้โลกต้องการจุดสมดุลใหม่ อันเป็นการเสริมกำลังและถ่วงดุลให้กับโลกที่กำลังมีปัญหา โดยผมเสนอให้เป็นขั้วอำนาจใหม่ของโลกนอกตะวันตกซึ่งผมเรียกว่า BRICKSJAM อันเกิดจากการรวมคำภาษาอังกฤษ 2 คำเข้าด้วยกัน คือ BRICKS + JAM เป็นตัวย่อของประเทศและกลุ่มประเทศ โดยแต่ละประเทศมีความสำคัญในการยึดโยงกันของอำนาจทั่วโลกประกอบด้วย
B คือ บราซิล (Brazil) ซึ่งเป็นแกนนำของประเทศในทวีปอเมริกาใต้
R คือ รัสเซีย (Russia) ซึ่งเป็นมหาอำนาจในกลุ่มยุโรปที่อยู่นอกนาโต้และเป็นมหาอำนาจมาโดยตลอด
I คือ อินเดีย (India) ซึ่งเป็นมหาอำนาจที่กำลังพุ่งทะยานขึ้นในเอเชีย
C คือ จีน (China) เป็นมหาอำนาจที่กำลังพุ่งทะยานขึ้นอย่างชัดเจนเช่นเดียวกัน
K คือ เกาหลีใต้ (Korea) ซึ่งเวลานี้มีเศรษฐกิจขนาดใหญ่เป็นอันดับต้นของโลก
S คือ แอฟริกาใต้ (South Africa) ซึ่งเป็นประเทศแกนนำในทวีปแอฟริกา
J คือ ญี่ปุ่น (Japan) เป็นมหาอำนาจระบบเศรษฐกิจอันดับต้นของโลก
A คือ อาเซียน (ASEAN) กลุ่มประเทศที่มีประชากรประมาณ 600 ล้านคน เมื่อรวมกันแล้วทำให้เกิดเป็นระบบเศรษฐกิจที่มีขนาดใหญ่
M คือ ประเทศในตะวันออกกลาง (Middle East) ที่อยู่รอบอ่าว(Gulf States)ที่ร่ำรวยซึ่งเป็นแกนนำของประเทศในตะวันออกกลาง มีทรัพยากรที่โลกต้องการคือ น้ำมัน
ผมคิดว่า ประเทศเหล่านี้ต่างมีบทบาทสำคัญในเวทีโลกและมีผลสร้างให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยยะสำคัญ อย่างไรก็ตาม การปรากฏขึ้นของ BRICKSJAM จะสามารถเป็นจริงมากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยประกอบกัน และผมเห็นว่าอาเซียนมีศักยภาพสามารถเป็นหลักในการประสานประเทศเหล่านี้เข้าด้วยกัน ด้วยเหตุผลสำคัญ 2 ประการคือ อาเซียนมีโครงสร้างเชิงสถาบันรองรับและอาเซียนมีความหลากหลายสามารถเชื่อมโยงได้กับทุกกลุ่ม (Kriengsak Chareonwongsak, 2013, น. 141-143)
ทั้งนี้ หาก BRICKSJAM ปรากฏขึ้นเป็นจริงคาดว่าจะส่งผลกระทบต่อทิศทางการจัดการศึกษาของมหาวิทยาลัยโดยทักษะภาษาต่างประเทศและทักษะการทำงานข้ามวัฒนธรรมจะมีบทบาทสำคัญมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาษาของประเทศดังกล่าวเหล่านี้ ซึ่งปัจจุบันเริ่มมีปรากฏให้เห็นกันมากขึ้นตามมหาวิทยาลัยต่าง ๆ
รายการอ้างอิง
Kriengsak Chareonwongsak. (2013). Focus on Thailand. Bangkok : Success Media.
Pazzanese, Christina. (2014, December 17). Grading 10 top world leaders, China’s Xi and Germany’s Merkel best – rated in rare international survey. Retrieved from http://news.harvard.edu/gazette/story/2014/12/grading-10-top-world-leaders/
ที่มา: สยามรัฐสัปดาห์วิจารณ์
คอลัมน์ : สะท้อนคิดจากฮาร์วาร์ด
ปีที่ 64 ฉบับที่ 29 วันศุกร์ 31 มีนาคม – พฤหัสบดี 6 เมษายน 2560
ศ.ดร.เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์
นักวิชาการอาวุโส มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด
ประธานสถาบันอนาคตศึกษาเพื่อการพัฒนา (IFD)
kriengsak@kriengsak.com, http://www.kriengsak.com
แหล่งที่มาของภาพ :
ที่มา: สยามรัฐสัปดาห์วิจารณ์
คอลัมน์ : สะท้อนคิดจากฮาร์วาร์ด
ปีที่ 64 ฉบับที่ 27 วันศุกร์ 17 – พฤหัสบดี 23 มีนาคม 2560
ศ.ดร.เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์
นักวิชาการอาวุโส มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด
ประธานสถาบันอนาคตศึกษาเพื่อการพัฒนา (IFD)
kriengsak@kriengsak.com, http://www.kriengsak.com
แหล่งที่มาของภาพ : https://pamea.files.wordpress.com/2014/12/holdren-john-holdren-ap_605.jpg